Urartu kadınının 2.800 yıllık ayak izi, ziyaretçilerle buluştu

Van Kalesi Höyüğü’nde 2018 yılında yürütülen hafriyatlarda, yaklaşık 2.800 yıl öncesine ilişkin bir Urartu bayanına ilişkin ayak izi gün yüzüne çıkarıldı. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erkan Konyar başkanlığındaki grup tarafından keşfedilen iz, kalıbı alınarak bulunduğu yerden çıkarıldı ve müdafaa altına alındı.

Antropologlar tarafından yapılan incelemeler, ayak izinin milattan evvel 6-9. yüzyıllar ortasına tarihlendiğini ve 36 numara büyüklüğünde olduğunu ortaya koydu. Uzun müddettir korunan bu pahalı arkeolojik bulgu, 2025’in “Aile Yılı” ilan edilmesi ve Cumhuriyet’in 102. yılına özel düzenlenen “Urartu’dan Günümüze Kadın” temalı stant kapsamında birinci kere ziyaretçilerin karşısına çıkarıldı.

Van Müzesi’nde 12 Temmuz – 31 Ağustos tarihleri ortasında açık kalacak stant, büyük ilgi görüyor.

“AYAK İZİ, GEÇMİŞİN SESSİZ TANIĞIDIR”

Müze Müdürü Bülent Demir, serginin teması hakkında şu açıklamada bulundu:

Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın 2025’i ‘Aile Yılı’ ilan etmesiyle, biz de aile kavramının temeli olan bayanı merkeze alarak bu sergiyi hazırladık. 100+2 Vadeli Müze Stantları projesiyle klasik bedelleri çağdaş bir anlayışla harmanlıyor, Anadolu’nun eşsiz mirasını bugüne taşıyoruz.

Demir, Van Müzesi’nin açtığı bu özel stantta ayak izinin en dikkat cazibeli eser olduğunu vurgulayarak şöyle devam etti:

İlk sefer sergilediğimiz bu iz, Urartu periyodundan kalan, kerpiç üzerine basılmış bir bayan ayak izi. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın müsaadesiyle yapılan hafriyatlar sonucu ortaya çıkarıldı. Bu iz sadece bir kalıntı değil; o devrin bayan emeğini, gündelik hayatını ve toplumsal rolünü yansıtan canlı bir evrak.

“KADININ EMEĞİYLE ŞEKİLLENMİŞ BİR TARİH”

Ayak izinin bulunduğu kerpicin, bayanların faal rol aldığı yapı sürecine işaret ettiğini belirten Demir, etnografik bulguların da kerpiç üretiminin geçmişte konut bayanları tarafından yapıldığını gösterdiğini söyledi:

Bu eser, sadece teknik bir bulgu değil; binlerce yıl öncesine ilişkin ömrün, emeğin ve bayanın görünmeyen tarihinin sessiz bir şahididir. Sergileyerek bayanın geçmişteki varlığına ve uğraşına dikkat çekiyoruz.

“UNUTULMAZ BİR DENEYİM”

Sergiyi ziyaret eden Samsunlu Müjde Şen Ünal, ailesiyle birlikte çıktığı Doğu çeşidinde bu yapıta rastlamaktan büyük heyecan duyduğunu lisana getirdi:

Kadının geçmişteki emeği, bugünkü eforuyla birleşiyor. Bu ayak izi, bayanların tarih boyunca ne kadar güçlü ve üretken olduğunu gösteriyor. Bu türlü bir yapıtı birinci sefer görüyorum, bu seyahate unutulmaz bir mana kattı.

Tokat’tan gelen Murat Öz ise Van’a olan merakını gidermek için çıktığı seyahatte müzeden çok etkilendiğini söyledi:

Urartu periyodunu bu kadar etkileyici anlatan bir müze beklemiyordum. Ayak izi hakikaten çarpıcı. Bayan olduğu çok aşikâr. Bu kadar eski bir medeniyetin böylesine canlı bir izle günümüze ulaşması mükemmel.