UCM’den ‘Netanyahu ve Gallant’ kararı: Haklarındaki tutuklama emirlerinin iptali talebi reddedildi

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama buyruklarını iptal etme ve soruşturmanın askıya alınması talebinde bulunulmuştu. 

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) Ön Dava Dairesi, kararını verdi. 

TELEP REDDEDİLDİ

UCM bir numaralı Ön Dava Dairesi, bugünkü kararında İsrail’in 9 Mayıs 2025’te Netanyahu ve Gallant hakkındaki tutuklama buyruklarının iptali ve soruşturmanın askıya alınması talebini reddettiğini açıkladı.

Mahkeme kararında, İsrail’in davaya ait iki farklı talepte bulunduğu belirtildi.

İSRAİL’İN TALEPLERİ

Buna nazaran İsrail, birinci olarak Netanyahu ve Gallant hakkındaki tutuklama buyruklarının geri çekilmesini, iptal edilmesini yahut geçersiz sayılmasını, ikinci olarak ise savcılığın Filistin’deki duruma ait yürüttüğü soruşturmanın askıya alınmasını talep etti.

Kararda, UCM’nin Filistin topraklarında işlenen cürümlere ait yargı yetkisi bulunmadığı tarafındaki İsrail’in itiraz münasebetlerinin kabul edilmediği vurgulandı.

Ayrıca, Temyiz Dairesi’nin 24 Nisan 2025 tarihli kararının, UCM’nin yargı yetkisine sahip olmadığı halinde yorumlanamayacağı söz edildi.

İSRAİL’İN SORUŞTURMANIN “KABUL EDİLEBİLİRLİĞİNE” İTİRAZ ETMEDİĞİ BELİRTİLDİ

Daire, Roma Statüsü’nün 19(7) unsuru yeterince soruşturmanın askıya alınmasının yalnızca bir devletin davanın kabul edilebilirliğine itiraz etmesi durumunda geçerli olduğunu ama İsrail’in soruşturmanın “kabul edilebilirliğine” itiraz etmediğini kaydetti.

Mahkeme ayrıyeten İsrail’in talebinin olumlu olması durumunda Filistin’in de beyan sunma talebini reddederek, mahkemenin bahisle ilgili kâfi bilgiye sahip bulunduğunu ve ek bilgi ve beyana gerek olmadığını belirtti.

NE OLMUŞTU

UCM, 5 Şubat 2021’de Filistin’in Roma Statüsü’ne taraf bir devlet olduğuna ve mahkemenin Filistin topraklarındaki yetki alanının 1967’den beri İsrail tarafından işgal edilen Gazze ve Batı Şeria’yı kapsadığına karar vermişti.

Savcılık, 3 Mart 2021’de Filistin durumu hakkında soruşturma başlattığını duyurmuştu.

İsrail, 23 Eylül 2024’te mahkemenin yetki alanına Roma Statüsü’nün 19(2) unsuru mucibince itiraz etmişti.

UCM Ön İnceleme Dairesi I, 21 Kasım 2024’te Netanyahu ve Gallant hakkında savaş hataları ve insanlığa karşı hatalar gerekçesiyle tutuklama buyruğu çıkarmıştı.

24 Nisan 2025’te UCM Temyiz Mahkemesi, İsrail’in itirazının vaktinden evvel yapıldığına dair Ön İnceleme Dairesi’nin kararını yetersiz gerekçelendirme nedeniyle bozmuş ve mevzuyu yetki alanı itirazının aslına karar vermesi için daireye iade etmişti.