İkinci Dünya Savaşı: İnsanlık tarihinin en büyük felaketi

Nazi Almanyası’nın 1 Eylül 1939’da Polonya’ya hücumuyla başlayan İkinci Dünya Savaşı, 6 yıl sürdü ve kestirimi 80 milyon insanın vefatına neden oldu. Savaş, insanlık tarihinin en yıkıcı felaketi olarak kabul ediliyor.

SAVAŞIN TEMELLERİ: NAZİ İDEOLOJİSİNİN YÜKSELİŞİ

Birinci Dünya Savaşı’nın akabinde sadece 20 yıl geçtikten sonra, 1933’te Almanya’da iktidara gelen Nazi ideolojisi savaşın yerini hazırladı. Adolf Hitler’in 1938’de Avusturya ve Çekoslovakya’yı Almanya’ya katması, saldırgan siyasetlerin birinci adımları oldu.

POLONYA’NIN İŞGALİYLE BAŞLADI

Hitler, Polonya’daki bir radyo yayınını mazeret ederek 1 Eylül 1939’da işgal buyruğunu verdi. Böylelikle savaşın birinci cephesi açıldı. Bu işgal, İngiltere ve Fransa için kırmızı çizgi oldu ve 3 Eylül’de Almanya’ya savaş ilan edildi.

ABD, PEARL HARBOR BASKINIYLA SAVAŞA GİRDİ

Savaş sırf Avrupa ile hudutlu kalmadı. Japonya, 1937’de Çin’e, 1938’de Sovyetler’e saldırarak Uzak Doğu’da çatışmaları derinleştirdi. 7 Aralık 1941’de Japonya’nın Pearl Harbor’a saldırmasıyla ABD de savaşa dahil oldu. Akabinde Almanya ve İtalya da ABD’ye savaş ilan etti.

AFRİKA VE AKDENİZ’DE ÇATIŞMALAR

Hitler’in müttefiki Mussolini, 1940’ta Afrika’daki İngiliz ve Fransız kolonilerine saldırdı. Bu atılım savaşın Akdeniz’e de yayılmasına yol açtı. Öte yandan Almanya ile Sovyetler ortasındaki saldırmazlık paktı da uzun ömürlü olmadı. Hitler, 1941’de Sovyetler’e saldırarak yeni bir cephe açtı.

MİHVER VE MÜTTEFİK CEPHELEŞMESİ

Savaş, 60’tan fazla ülkeyi direkt ya da dolaylı olarak içine çekti. Almanya, İtalya ve Japonya’nın oluşturduğu Mihver İttifakı, karşısında İngiltere, ABD, Sovyetler Birliği ve Çin’in yer aldığı Müttefikler ile karşı karşıya geldi.

Yaklaşık 110 milyon asker silah altına alındı; savaş dört kıtaya yayıldı.

DÖNÜM NOKTALARI: STALİNGRAD VE NORMANDİYA

Hitler’in en büyük yanlışı olarak görülen Sovyetler’e saldırısı, savaşın seyrini değiştirdi. 1942-43 Stalingrad Muharebesi’nde 2 milyona yakın asker öldü ve Nazi ordusu ağır darbe aldı.

1944’te Müttefiklerin Normandiya çıkarması, doğuda Sovyetler’in ilerleyişiyle birleşince Almanya iki cephede sıkıştı.

HİTLER’İN SONU VE AVRUPA’DA SAVAŞ’IN BİTİŞİ

1945’te Sovyetler ve Batılı güçlerin Berlin’i kuşatmasıyla Hitler ve eşi Eva Braun intihar etti. 8 Mayıs 1945’te Almanya teslim oldu ve Avrupa’da savaş sona erdi.

ATOM BOMBALARI ATILAN JAPONYA TESLİM OLDU

Savaşın bitmediği tek cephe Uzak Doğu’ydu. Japonya, ağır kayıplara karşın teslim olmadı. Bunun üzerine ABD, 6 ve 9 Ağustos 1945’te Hiroşima ve Nagazaki’ye atom bombaları attı. Japonya, 2 Eylül 1945’te resmen teslim oldu.

80 MİLYON KAYIP, SOYKIRIM VE İNSANLIK SUÇLARI

Savaşta yaklaşık 60 milyon kişi çatışmalarda, 20 milyon kişi de salgın ve açlık nedeniyle hayatını kaybetti.

Naziler, 6 milyon Yahudi’yi sistematik olarak katletti.

Romanlar, engelliler ve “ari ırk” dışı görülen kümeler da soykırıma uğradı.

Japonya, Çin’de büyük katliamlar yaptı.

Nazi hekimleri, toplama kamplarındaki mahkumlar üzerinde insanlık dışı deneyler yürüttü.

EN BÜYÜK KAYIPLAR

Sovyetler Birliği: 27 milyon meyyit (13 milyonu asker)

Polonya: 6 milyon kayıp

Almanya: 6,5 milyon kayıp

Birleşik Krallık: 330 bin kayıp

Hindistan (savaşa fiilen katılmayan İngiliz kolonisi): 3 milyondan fazla kayıp