Ayasofya-i Kebir Camii yapay zekayla korunuyor
Tarihin üç farklı devrinde inşa edilip 15 asırdır İstanbul’un kalbinde dimdik ayakta duran Ayasofya-i Kebir Camii, yalnızca bir ibadet yeri değil, tıpkı vakitte teknoloji ve yapay zekanın tarihi mirasla buluştuğu bir merkez haline geldi.
2020 yılında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın kararıyla yine cami olarak ibadete açılan Ayasofya’da, tarihi dokunun korunması ve ziyaretçilerin daha konforlu ağırlanması için son teknoloji uygulamalar hayata geçirildi.
YÜKSEK TEKNOLOJİYLE KORUNUYOR
Yapay zeka dayanaklı kameralar ve dijital altyapılar sayesinde, hem yapının ziyan görmesi engelleniyor hem de ziyaretçilerin ibadet ve seyahat tecrübeleri büyük ölçüde iyileştiriliyor.
Kültür ve Turizm Bakanlığı Vakıflar Genel Müdürlüğünce alınan tedbirlerle yerli ve yabancı ziyaretçilerin daha rahat etmesi sağlanırken son teknolojiden de faydalanılan güvenlik tedbirleri sayesinde mescitteki fiziki yapıların ziyan görmesinin de önüne geçiliyor.
ZİYARETÇİ İDARE PLANI UYGULANIYOR
İstanbul Vakıflar 1. Bölge Müdür Yardımcısı Levent Çetin, Ayasofya’nın 5 yıl evvel tekrar ibadete açıldığını hatırlatarak, yaklaşık 300 kişilik grupla burada hizmet verdiklerini söyledi.
Bu takımda güvenlik ve paklık çalışanının yanı sıra ziyaretçilerin daha rahat edebilmeleri için uyumu sağlayan görevlilerin yer aldığını, 15 Ocak 2020 itibariyle Ayasofya’da ziyaretçi idare planını uygulamaya başladıklarını tabir eden Çetin, “Buradaki mimari elemanlara, mozaiklere tarihi değerli yapıtlara ziyan verilmeyecek formda fiziki güvenlik önlemleri alınarak galeri katını konuklarımızın ziyaretine açtık. Ziyaretçi idare planıyla, burada öncelikle ziyaret ve ibadet için gelen konuklarımızın giriş ve çıkışlarını ayırmış olduk. Artık Ayasofya Camii’nin girişinde uzun kuyruklar görmüyorsunuz.” diye konuştu.
“İBADET ORTAMI BOZULMUYOR”
İbadet için artık çok daha rahat bir halde Ayasofya-i Kebir Camii’ne girilip çıkılabildiğine dikkati çeken Çetin, ziyaretçilerin mozaikleri ve başka kısımları de daha nitelikli gezebildiklerini vurguladı.
Çetin, 15 Ocak 2024’ten itibaren galeri katının ziyarete açılmasıyla mescitte 23 lisanda sesli anlatım sistemi kurulduğunun altını çizerek, şöyle devam etti:
“Bu sesli sistemiyle bütün konuklarımız cep telefonlarının kulaklıklarıyla ya da dışarıdan edinebilecekleri rastgele bir kulaklık sistemiyle rastgele bir fiyat ödemeden 23 farklı lisana Ayasofya Camii’nin içerisinde bulunan mozaikler ve Osmanlı devrinden eklenmiş olan kütüphanelerin hünkarı ve müezzin mahfili üzere yapısal elemanları, Ayasofya’nın tarihine yönelik bilgilendirmeleri dinleyebiliyorlar. Ziyaretçilerimiz çok daha nitelikli olarak bunları kendi ana lisanlarında dinleyebiliyorken, ibadet eden konuğumuz de ibadet ortamı bozulmadan çok daha rahatlıkla ve nitelikli bir halde ibadetlerini yapabilir hale geldi.”
Düzenlemeler için ziyaretçilerden olumlu dönüşler aldıklarını anlatan Çetin, yoğunlukların azalmasıyla caminin içerisindeki insan yükünün de rahatladığını kaydetti.
YAPAY ZEKA TAKVİYELİ GÜVENLİK SİSTEMİ
Ayasofya-i Kebir Cami-i Şerifi’nde yenilenen yüzlerce kamerayla yapay zeka takviyeli bir sisteme geçtiklerini aktaran Çetin, şunları söz etti:
“Camimizde mevcut güvenlik sistemimizi revize ederek yapay zeka takviyeli bir güvenlik sistemine geçtik. Bu sistem bize birçok alanda ihtarlar verebilen ve burada misyon yapan işçi arkadaşlarımıza işlerini kolaylaştırıp takviye veren bir sistem. Hem kamera sayısının artırılması hem de yapay zeka takviyesiyle bir arada sistem, cami içerisindeki muhtemel bir güvenlik sorununun de önüne geçmiş oldu. Caminin içerisinde ziyarete kapalı olan kısımlara ziyaretçimizin rastgele giriş teşebbüsünde sistem otomatik olarak ilgili çalışanımızın ekranlarına bu türlü bir düşüncenin olduğunu bildiriyor. Haliyle de bizim cami içerisindeki etkin misyon yapan çalışanlarımızın müdahale suratını arttırıyoruz. Bu da yapının korunmasına yönelik çalışan işçi arkadaşlarımıza önemli manada bir takviye olmuş durumda.”
“PEYDERPEY ONARIM ÇALIŞMALARIMIZ DEVAM EDECEK”
Camideki onarım çalışmalarının da sürdüğünü lisana getiren Çetin, birinci etapta burada caminin bütüncül projeleriyle ilgili bir çalışmayı tamamladıklarına değindi.
Çetin, tıpkı vakitte caminin bir dijital ikizini çıkardıklarına işaret ederek, şunları kaydetti:
“Bununla birlikte camimizin çabucak bahçesi içerisinde bulunan türbeler, sıbyan mektebi ve muvakkithane yapımızın onarımlarını tamamladık. Bütüncül projelerden sonra Bilim Heyetimizin da kararları sonucunda camimizde bilhassa ana kubbe ve yan kubbelerdeki statik mevzularla ilgili müdahalelere kadar verildi. Bu kararlar sonucunda de kubbe ve yan kubbelerde çalışmalarımız başladı. II. Beyazıt minaremizle ilgili bir çalışmamız vardı, tamamlanmak üzere devam ediyor. Peyderpey onarım çalışmalarımız devam edecek.”
