Türkiye orman yangınlarıyla mücadelede alarmda
Türkiye’de yıllık ortalama 14 bin hektarlık ormanlık alan yanarken, bu da yılda ortalama 2 bin 200 orman yangınına denk geliyor.
Ancak bu yıl, yanan alan ölçüsünün 40 ila 50 bin hektar ortasında olduğu varsayım edilirken yalnızca ormanlar değil, tarım toprakları ve yerleşim yerleri de yangınlardan ziyan görüyor.
“12,5 MİLYON HEKTAR ALAN RİSK ALTINDA”
Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Orman Mühendisliği Kısmı Orman Entomolojisi ve Müdafaa Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Kadir Alperen Coşkuner, Türkiye’nin coğrafik pozisyonu nedeniyle orman yangınlarına en açık ülkeler ortasında yer aldığını söyledi. Coşkuner “Ülkemiz, bulunduğu coğrafik pozisyon prestijiyle orman yangınlarına son derece hassastır. Yaklaşık 12,5 milyon hektarlık orman alanı yangın riski altındadır.
Özellikle Hatay’dan başlayıp Batı Karadeniz’e kadar uzanan kıyı şeridi boyunca bu ormanlık alan, uzun yangın dönemi olarak tanımladığımız devirde yangınlara açık hale gelir.
Mayıs ayından Ekim ayına kadar süren bu devir, yangın dönemi olarak kabul edilmektedir. Farklı periyotlarda yangınlar çıkmakla birlikte, bilhassa 2021 yılında vakit zaman ekstrem hava şartları yaşanmıştır.
Örneğin, Temmuz başı ile Haziran sonu ortasındaki dönemde İzmir’in Çeşme bölgesinde önemli yangınlar meydana gelmiştir. Bu periyotta poyrazın tesiriyle rüzgar suratının 50 kilometrelere, hatta rüzgar atağı dediğimiz ani artışlarla 80 kilometreye ulaştığı görülmüştür.
Aynı vakitte hava sıcaklıklarının çok yüksek, bağıl nemin ise çok düşük olduğu bu süreçte, yanıcı unsurların nem oranı da azaldığı için olağandışı ve şiddetli yangınlar meydana gelmiştir” dedi.
“40-50 BİN HEKTAR ETKİLENDİ”
Bu yıl 40-50 bin hektar civarında alanın yangından etkilendiğini belirten Coşkuner, “Ülkemizde toplamda yaklaşık 23 milyon hektarlık orman alanı bulunmaktadır ve bunun yüzde 55’i orman yangınlarına hassastır. Uzun yıllara ilişkin istatistiklere nazaran, yılda ortalama 14 bin hektarlık orman alanı yanmakta, bu da yaklaşık 2 bin 200 orman yangınına denk gelmektedir.
Ancak bu yıl yanan alan ölçüsünün epeyce fazla olduğunu, varsayımı olarak 40-50 bin hektar civarında bir alanın yangınlardan etkilendiğini düşünüyorum. Bu alanlara yalnızca ormanlar değil tarım alanları ve yerleşim yerleri de bu kapsama dâhildir” diye konuştu.
“YANGINLAR İNSAN KAYNAKLI”
Yangınların yüzde 98’inin insan kaynaklı olduğunu kaydeden Coşkuner, “Ülkemizdeki orman yangınlarının yüzde 98’i insan kaynaklıdır. Birtakım istatistiklerde bu oran yüzde 80-90 ortasında gösterilse de, temel kıymetlendirme yanan alan ölçüsü üzerinden yapılmalıdır. Yangın sayısı değil, yanan alan daha belirleyicidir.
Bu kapsamda yalnızca yüzde 2’lik bir kısmın yıldırım üzere doğal nedenlerle çıktığını söyleyebiliriz. Geri kalan büyük çoğunluk, maalesef insan kusurundan kaynaklanmaktadır.
Orman yangınlarını bina yangınlarından ayırmak gerekir. Bina yangınları daha statik, denetim altına alınabilirken, orman yangınları açık alanda hür yayılma eğilimindedir ve atmosferik şartlardan direkt etkilenir.
Eğer yangına birinci müdahale sırasında denetim sağlanamazsa ve yangının ilerlediği tarafta rüzgar tesiriyle birlikte çok ölçüde yanıcı husus bulunuyorsa, yangını durdurmak epey zorlaşır” biçiminde konuştu.
Yangınların en acı istikametinin can kayıpları olduğunu söz eden Coşkuner, “Bu tıp olaylarda en büyük sorun, insan kayıplarıdır. Yangını süratlice denetim altına almak için çaba edenler, vakit zaman yangının içinde kalabilmektedir. Yüksek ısı nedeniyle beden sıcaklığı artar ve kişi fark etmeden şuur kaybı yaşayabilir.
Aynı anda ağır duman da görüşü engellediğinden, olay öngörülemez bir hale gelir. Ekseriyetle evvel dumandan zehirlenme gerçekleşir, akabinde şuur kaybı sonrası yangın vücudu tesirler. Ne yazık ki bu süreç genelde bu türlü ilerlemektedir” sözlerini kullandı.
