Kırgızistan ve Tacikistan arasında sınır meselesi çözümü
Sovyetler Birliği’nin dağıldığı 1991’den bu yana Kırgızistan ile Tacikistan ortasında oluşan hudut sıkıntısında son noktaya gelindi.
Kırgızistan Ulusal Güvenlik Devlet Komitesi Başkanı Kamçıbek Taşiyev, parlamento oturumunda konuştu.
Taşiyev, Tacikistan ile hudut probleminin tahliline ait yıllardır süren görüşmelerin sonuçlarını kıymetlendirdi.
1924-1927 YILLARINDA İMZALANAN DOKÜMANLARA BAĞLI KALINDIĞI BİLDİRİLDİ
İki ülke ortasındaki müzakerelerin Aralık 2002’de başladığını aktaran Taşiyev, “Görüşmeler sırasında iki ülke hükümet kurullar tarafından 45 protokol, topografik kümeler tarafından 86 ve türel hususlardaki kümeler ortasında 25 protokol imzalandı. Kırgızistan ve Tacikistan ortasında hududun toplan uzunluğu 1006,84 kilometredir. Bunun 519,9 kilometresi 2011 yılına kadar belirlenmiştir. Geriye kalan 486,94 kilometresi son 3 yılda belirlenmiştir” dedi.
Taşiyev, Tacikistan tarafı hudut belirlemede 1924-1927 yıllarında imzalanan evraklara bağlı kaldığına işaret ederek, şöyle dedi:
Kırgızistan tarafı ise 8 Aralık 1991’de imzalanan Bağımsız Devletler Topluluğu’nun (BDT) kuruluşuna ait muahedeyi, 21 Aralık 1991’de imzalanan Almatı Deklarasyonu’nu ve BDT’nin bütünlüğüne ait Moskova Deklarasyonu’nu baz almayı önerdi. Yani iki devlet iki farklı dokümana dayanarak hudut sorununu müzakere etmeyi önermişti. Bu nedenler taraflar 10 yılı aşkın müddettir karşılıklı mutabakat sağlayamadı. Yıllar boyunca devlet sonunun tek bir metresi bile belirlenmedi.
“HER İKİ TARAF DA ŞAD OLMALIDIR”
Taşiyev, 2021 yılında Kırgızistan ve Tacikistan hükümetleri ortası kurulların hudut sıkıntısı konusunda görüşmeleri yine başlattığını ve sonuçlar elde etmeyi başardığını kaydederek, “Devlet hudutlarının 1991 evrakları bazında ve mevcut sonlarımız üzerinde belirleneceği konusunda anlaştık. Alınan kararlar karşılıklı ve iki taraflıdır. Bir devlet hududu hiçbir vakit tek taraflı çözülmez. Her iki taraf da mutlu olmalıdır” dedi.
“ONLARDAN 190 HEKTAR TOPRAK ALDIK”
Sınır problemi tahlili için toprak takası yapılacağına işaret eden Taşiyev, “Biz (Tacikistan’dan) onlardan 190 hektar toprak aldık ve 190 hektar toprak da verdik. Adil bir takas yaptık. Küçük yerler verdik ve bizim topraklarımızdaki (Tacikistan’a ilişkin toprakları) büyük toprakları aldık” dedi.
