Dünyada sigara ve nikotin yasağının kapsamı genişletiliyor

Sigara kullanımı, her yıl milyonlarca kişinin hayatına mal olan ve teneffüs yolu hastalıklarından kalp-damar rahatsızlıklarına kadar pek çok sıhhat sıkıntısına yol açıyor.

Dünya Sıhhat Örgütünün (DSÖ) öncülüğünde sigaranın insan sıhhati üzerindeki yıkıcı tesirlerine dikkati çekmek, kullanımını azaltmak ve toplumsal şuur oluşturmak hedefiyle her yıl 9 Şubat, “Dünya Sigarayı Bırakma Günü” olarak anılıyor.

Tütün eserlerinin insan sıhhatine yönelik artan tehdidine karşı global uğraşın kıymetli bir adımı olan “Tütün Denetimi Çerçeve Sözleşmesi”, 2003’te DSÖ öncülüğünde imzalanarak bu alandaki siyasetlerin oluşmasında kilit rol oynadı.

TÜTÜN KULLANAN SAYISINDA DÜŞÜŞ VAR

DSÖ’nün 2024’te yayımladığı dünya çapındaki tütün kullanımına ait rapora nazaran, 2000 yılında 1,36 milyar kişi tütün eserleri kullanırken bu sayı 2022’de artan dünya nüfusuna karşın 1,24 milyara düştü.

Son yıllarda dünya genelinde hükümetlerin sigara kullanım oranlarını düşürmek ve nikotin bağımlılığıyla uğraş etmek maksadıyla hayata geçirdiği yahut gündemine aldığı çalışmalar bu sonuca tesir etti.

İTALYA

İtalya’nın ikinci büyük kenti Milano’da 2021 yılında statlar, parklar, mezarlıklar ve otobüs durakları üzere ortak kullanım alanlarında uygulamaya konulan kısıtlı sigara içme yasağının kapsamının genişletilmesine 17 Aralık 2024’te karar verildi.

Yetkililer, kentin hava kalitesini uygunlaştırmayı hedefleyen bu yasağın temel emelinin, bilhassa vatandaşları pasif içiciliğin ziyanlı tesirlerinden korumak olduğunu belirtti.

Sigara ve tütün eserlerinin tüketimine sırf belli özel alanlarda ve etraftaki beşerlerle en az 10 metre aralık bırakılması kuralıyla müsaade veren düzenleme, 1 Ocak 2025’te yürürlüğe girdi.

İtalya’nın kuzeybatısındaki Torino kentinde ise Nisan 2024’te benzeri karar alınarak açık alanlarda diğerlerine 5 metreden daha yakın aralıkta sigara içilmesine müsaade verilmemesi kararlaştırıldı.

İNGİLTERE

Yıllık yaklaşık 80 bin kişinin sigaraya bağlı hastalıklar nedeniyle hayatını kaybettiği İngiltere’de 2009 sonrası doğanların ömür uzunluğu sigara satın alamamasını öngören yasa tasarısı, parlamentonun alt kanadı Avam Kamarası tarafından onaylandı.

Tasarıya nazaran, sigara satın alma alt yaş hududunun her yıl kademeli yükseltilmesi öngörülüyor.

NİJERYA

Sigara içmenin halk ortasında ayıp olarak karşılandığı Nijerya’da hükümet, sinema sanayisinde yaygınlaşan sigara kullanımına karşı harekete geçti.

Nijerya’nın sinema sanayisi Nollywood’da sigaranın özendirilmesini ve yüceltilmesini önlemek emeliyle 23 Mayıs 2024 prestijiyle sinemalar, skeçler ve kliplerde kullanımına yasak getirildi.

BELÇİKA

Brüksel hükümeti, nikotin bağımlılığıyla gayret kapsamında aldığı tedbirler çerçevesinde 1 Ocak 2025’te yürürlüğe giren kararla “vape” olarak da bilinen tek kullanımlık elektronik sigaraların satışını yasakladı.

Elektronik sigaraların, gençleri sigaraya özendirmenin ve nikotin bağımlısı yapmanın kolay yolu olduğuna işaret eden Belçika Sağlık Bakanı Frank Vandenbroucke, tek kullanımlık elektronik sigaraların içindeki plastik ve pillerin tehlikeli atık kimyasallar oluşturduğuna dikkati çekti.

Bu yasayla Belçika, Avrupa Birliği (AB) içinde elektronik sigaranın satışını resmen yasaklayan birinci ülke oldu.

Belçika’nın Fransızca konuşulan Valon bölgesinde yer alan Fleurus kentinde ise gençleri sigara dumanına maruz kalmaktan korumak maksadıyla, 8 Ocak 2024 prestijiyle belli kamusal alanlarda tütün eserlerinin kullanımı yasaklandı.

Bu karar doğrultusunda okullar, kreşler ve huzurevlerinin giriş ve çıkışlarını çevreleyen 10 metrelik alanda sigara ve elektronik sigaranın kullanımına yasak getirildi.

AVUSTRALYA

Avustralya, 2024’ün başında sıhhate önemli ziyanlar veren birçok elektronik sigaranın ithalatını yasaklarken satışına müsaade verilen aromaların çeşitliliğini de sonlandırdı.

Elektronik sigaraların kullanımını “sigara alışkanlığını bırakmaya yardımcı ürün” haline dönüştürmeyi hedefleyen Avustralya hükümeti, 1 Temmuz 2024’ten itibaren bu eserlerin sırf eczanelerde satılmasına karar verdi.

Avustralya hükümeti, 18 yaş altına elektronik sigara satışını yasaklarken gençlerin bu alışkanlıktan kurtulmasını desteklemek emeliyle ek fon sağlamayı planladığını da duyurdu.

ENDONEZYA

Sigara tüketiminin en yaygın olduğu ülkelerden Endonezya’da 31 Temmuz 2024 prestijiyle web siteleri ve taşınabilir uygulamalar da dahil olmak üzere tüm toplumsal medya platformlarında sigara reklamlarının yayımlanması yasaklandı.

Yeni düzenlemelerle eğitim kurumlarının ve çocuk oyun alanlarının 200 metre civarında sigara satışının yapılmasına da yasak getirildi.