Avrupa’da İsrail krizi: Peş peşe istifalar yaşandı

İngiltere, Hollanda ve İspanya üzere birtakım Avrupa ülkelerindeki siyasetçiler ve kamuoyu önündeki isimler, İsrail’in ataklarını sürdürdüğü Gazze’de yaşananlara “sessiz kalamayacaklarını” tabir ederek, misyonlarından ayrıldı.

HOLLANDA

Hollanda’da Dışişleri Bakanı Caspar Veldkamp, yasa dışı İsrail yerleşimlerinden gelen mallara ambargo, İsrail’den silah alımlarına yasak, çok sağcı İsrailli bakanlara seyahat yasağı üzere daha sert önlem ve yaptırımların yanı sıra Filistin devletinin tanınması üzere taleplerinin koalisyon ortaklarınca engellenmesi üzerine 22 Ağustos’ta misyonundan istifa etti.

Veldkamp’ın istifası bir çeşit domino tesiri yarattı ve Yeni Toplumsal Mukavele Partili (NSC) öteki bakanlar da süreksiz hükümetten istifa etti.

İstifa edenler arasında NSC Genel Başkanı ve geçici hükümette Toplumsal İşler ve İstihdam Bakanı olan Başbakan Yardımcısı Eddy van Hijum, İçişleri ve Kraliyet İlişkileri Bakanı Judith Uitermark, Eğitim, Kültür ve Bilim Bakanı Eppo Bruins, Halk Sıhhati, Refah ve Spor Bakanı Danielle Jansen, Dış Ticaret’ten sorumlu Devlet Bakanı Hanneke Boerma, Hukuki Koruma’dan sorumlu Devlet Bakanı Teun Struycken, Vergilendirme ve Gümrük’ten sorumlu Devlet Bakanı Tjebbe van Oostenbruggen ile Toplumsal Yardımlar’dan sorumlu Devlet Bakanı Sandra Palmen-Schlangen yer aldı.

Van Hijum, İsrail hükümetinin aksiyonlarını “uluslararası mutabakatlarla taban tabana zıt” olarak nitelendirerek, “Kısacası, artık bu iş bitti.” dedi.

Geçici hükümetin Başbakanı Dick Schoof ise istifalardan “derin üzüntü” duyduğunu belirtti ve Gazze’de berbatlaşan durumu “dramatik” halinde tanımladı.

Bakanların misyonlarından çekilmesiyle kabinede hükümeti destekleyen sandalye sayısı 150’den 32’ye düştü.

İNGİLTERE

İngiltere’de birçok milletvekili, mevcut Başbakan Keir Starmer’ın muhalefet lideri olduğu dönemde ateşkes davetlerini reddetmesi üzerine vazifesinden ayrıldı.

İşçi Partili milletvekili Imran Hussain, muhalefet başkanının, İsrail-Filistin çatışmaları konusundaki açıklamaları ve Gazze’de ateşkes aykırısı telaffuzları nedeniyle 8 Kasım’da Çalışanlar İçin Yeni Muahededen Sorumlu Gölge Bakanlık misyonundan istifa etti.

İskoç Ulusal Partisi’nin (SNP) sunduğu ateşkes daveti değişikliğini destekleyen 56 Emekçi Partili milletvekili ortasında yer alan Jess Phillips de Hussain’in istifasından bir hafta sonra vazifesinden ayrıldı.

Aynı gün İşçi Partisi milletvekili Yasmin Qureshi de ateşkes önergesine oy vermek için Eşitlikten Sorumlu Gölge Bakanlık vazifesinden istifa etti.

İngiltere’nin Dublin Büyükelçiliğinde misyonlu diplomat Mark Smith, Ağustos 2024’te, ülkesinin İsrail’e silah satışlarına devam etmesini protesto ederek misyonundan istifa etti. Smith, istifasına ait mektupta, “İngiltere’nin savaş hatalarına ortak olabileceği” ihtarında bulundu.

Shaista Aziz, Amar Latif, Amna Abdullatif ve Altaf Patel’in de ortalarında bulunduğu kimi siyasi isimler de lokal meclislerdeki vazifelerinden ayrıldı.

Eski milletvekili Lynne Jones da akınların başlamasından kısa müddet sonra istifa ederken, Filistinli fotoğrafçı ve İşçi Partisi yetkilisi Lubaba Khalid de Starmer’ın Gazze konusundaki açıklamalarını münasebet göstererek vazifesini bıraktı.

İSPANYA

İspanya’da, koalisyon hükümetinin küçük ortağı Sumar ittifakının Aralık 2023’te Filistin konusunda yapılan parlamento oturumu sırasında Podemos partisinin lideri Ione Belarra’nın konuşmasını engellemesi, koalisyon içindeki tansiyonu doruğa çıkardı.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’yu “soykırım” planlamakla suçlayan Belarra yerine oturumda kelam alan Agustin Santos, Filistin Devletinin tanınması, İsrail ile silah mutabakatlarının gözden geçirilmesi ve Milletlerarası Ceza Mahkemesi’nin (UCM) devreye girmesi daveti yaptı fakat konuşmasında “soykırım” tabirini kullanmadı.

Bunun üzerine Sumar ittifakındaki Podemos partili 5 milletvekili, istifa ettiklerini duyurdu.

İRLANDA

İrlanda’da insan hakları avukatı Michael Farrell, “Gazze konusunda sessiz kaldığı” gerekçesiyle, Avrupa Kuruluna bağlı Irkçılığa ve Hoşgörüsüzlüğe Karşı Avrupa Kurulunda (ECRI) 14 yıl boyunca sürdürdüğü misyonundan istifa etti.

Bu mevzuyu gündeme getirmek için tekraren uğraş gösterdiğini fakat eforlarının bastırıldığını ve ECRI’nin temmuz ayı genel heyetinde sunduğu önergenin reddedildiğini tabir eden Farrell, “Eğer Gazze’deki vahim hücumlar hakkında konuşamayacaksam, insan haklarını ihlal eden devletleri eleştirmeye de devam edemeyeceğimi hissettim.” dedi.

BELÇİKA

Belçika Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Maxime Prevot, “İsrail’in Gazze’deki savaşına karşı daha sert bir hal alınmaması halinde koalisyonun çökebileceği” ihtarında bulundu.

Flamanca yayım yapan De Standaard gazetesine verdiği demeçte Prevot, “Hükümet, İsrail hükümetinin insan hakları ihlallerine karşı daha sert bir duruş sergilemez ya da Filistin’i tanımazsa, büyük bir kriz riski var.” dedi.

Belçika Başbakanı Bart De Wever ile yapacağı toplantıda mevzuyla ilgili bir teklif sunacağını açıklayan Prevot, sorunun çözülmemesi halinde “hükümet kararlarını engelleme ihtimalini göz arkası etmeyeceğini” belirtti.