Ticaret Bakanlığı’ndan doğrudan satışlara ilişkin düzenleme : Tüketici haklarında yeni dönem başlıyor
Ticaret Bakanlığı doğrudan satışlara yönelik yeni düzenleme getirdi.
Bakanlığın hazırladığı yeni yönetmelikle, direkt satışlarda tüketiciyi aldatıcı ve abartılı tariflerin önüne geçilirken, şirketlerin kayıt altına alınmasıyla tüketici mağduriyetleri önemli manada önlenecek.
DOĞRUDAN SATIŞ SİSTEMLERİNE AİT TEMELLER BELİRLENDİ
Bakanlık, eser yahut hizmetlerin, sabit bir mağaza ya da perakende noktası kullanılmadan, tüketiciye şahsî bağlantı yoluyla satılmasına imkan sağlayan direkt satış sistemine yönelik kapsamlı bir düzenlemeyi hayata geçirdi.
Bu sistemlerin şeffaf, adil ve sağlam halde işlemesine yönelik hazırlanan yeni yönetmelikle hem tüketici haklarının ve çıkarlarının korunması hem de direkt satış sistemlerine ait temellerin belirlenmesi amaçlandı.
YENİ DÜZENLEME, BİRÇOK İSTİKAMETTEN AVANTAJ SAĞLAYACAK
Çoğunluğu bayan girişimcilerden oluşan bu sistemlere yönelik düzenlemeyle, bilhassa bayanların ticari hayata iştirakinin teşvik edilmesi hedeflendi.
Değerlendirmelerde bulunan tüketici dernekleri temsilcileri, yeni düzenlemenin gerek tüketicilere gerekse bayan girişimcilere birçok istikametten avantaj sağlayacağını belirttiler.
“ŞİRKETLER KAYIT ALTINA ALINACAK”
Tüketici Hakları Derneği (THD) Genel Başkanı Ergün Kılıç, geçmişte direkt satış süreçlerinde, satış yapan kişi ya da şirketin, eseri teslim ettikten sonra ortadan kaybolması, kayıt dışılık, iade, garanti ya da servis üzere satış sonrası hizmetlerin birden fazla vakit sunulmaması üzere çeşitli meselelerle karşılaşılabildiğini söyledi.
Tüketiciye imzalatılan evraklarda eski tarih atılarak, tüketicinin cayma hakkını kullanmasının bilerek zorlaştırılabildiğine de işaret eden Kılıç, “Doğrudan satışlarda eserler hakkında kâfi bilgi verilmediği üzere bazen aldatıcı ya da abartılı tanıtımlar yapılıyordu. Yeni yönetmelikle artık bu problemlere önemli tedbirler getiriliyor. Öncelikle şirketler kayıt altına alınacak, yani kontrol yapılabilir hale gelecek.” dedi.
“DOLANDIRICILIK RİSKİ AZALACAK, DALA İNANÇ ARTACAK”
Zorunlu sermaye ve bloke hesap koşulu sayesinde piyasada yalnızca güçlü, kurumsal ve nitekim bu işi yapmak isteyen firmalar kalacağını anlatan Kılıç, “Bu da demek oluyor ki kısa vadeli kar hedefiyle sisteme giren ve sonra kaybolan firmalar artık yer bulamayacak. Bu da hem dolandırıcılık riskini azaltacak, hem tüketiciyi koruyacak, hem de dala olan inancı artıracak.” diye konuştu.
TÜKETİCİ SORUN YAŞADIĞINDA, MUHATAPSIZ KALMAYACAK
Kılıç, tüketicinin artık ayıplı bir mal ya da hizmetle karşılaştığında, satış sonrası takviye alabileceğini ve yalnız bırakılmayacağını söz etti.
Yönetmelikte yer alan ve şirketin en az 10 milyon lira sermayeye ve 3 milyon lira bloke hesaba sahip olması kuralının ‘tüketicinin bir sorun yaşadığında muhatapsız kalmayacağı’ manasına geldiğini bildiren Kılıç, eser iadesi ya da cayma hakkı kullanıldığında tüketicinin parasını geri almasının artık çok daha kolay olacağını vurguladı.
“KADINLARIN SİSTEMDE GÜÇLENMESİ İÇİN DAYANAK DÜZENEĞİ ŞART”
Kılıç, bayan girişimciliğinin teşvik edilmesini olumlu bulduklarını da belirterek, şu sözleri kullandı:
Çünkü direkt satış sistemi, bilhassa konuttan çalışmak isteyen, çocuğuna ya da yaşlı yakınına bakan kadınlar için büyük bir fırsat sunuyor. Bu da hem ferdî hem toplumsal açıdan çok pahalı. Lakin sorun yalnızca bayanların gelir kazanmasıyla sonlu değil. Bayanların sisteme faal katılması, tüketici süreçleri açısından da bir kalite ve inanç ögesi getiriyor. Zira bayanlar ekseriyetle daha dikkatli, empati kurabilen ve dürüst satış bağlantıları kurmaya yatkın oluyor. Bu da direkt satışta tüketici ile daha itimada dayalı bir bağ kurulmasını sağlıyor.
Kadınların sisteme dahil olmalarının tek başına kâfi olmadığını, başarılı olabilmeleri için eğitim, finansal dayanak ve rehberlik üzere dayanak sistemleri da gerektiğini belirten Kılıç, “Eğer bu dayanaklar verilmezse, birçok bayan sistemin yalnızca alt kademelerinde düşük gelirle yetinmek zorunda kalabilir. Bayanların dalda güçlenmesi, tüketicilerin daha şuurlu alışveriş yapmasını da beraberinde getirir.” değerlendirmesinde bulundu.
“GÜÇLÜ BİR MÜDAFAA MEKANİZMASI”
Kılıç, cayma hakkının 30 güne çıkarılmasının bilhassa aceleye getirilmiş satışlarda tüketiciyi önemli manada koruduğuna işaret etti.
Bu hakkın ‘eksik bilgi verilmesi’ yahut ‘yanlış yönlendirme’ durumunda 1 yıla kadar uzayabilmesinin de değerli bir konu olduğunu vurgulayan Kılıç, bu durumu ‘çok güçlü bir müdafaa mekanizması’ olarak nitelendirdi.
“İADE SÜRECİ AÇIK, SADE VE KOLAY OLMALI”
Kılıç, dürüst ve kaliteli hizmet veren firmaların iade sürecinden korkmadığına değinerek, şöyle konuştu:
Burada dikkat edilmesi gereken bir şey var. İade süreci açık, sade ve kolay olmalı. Şayet prosedür karmaşıklaştırılırsa ya da tüketiciye zorluk çıkarılırsa, bu hak kağıt üstünde kalır ve mağduriyetler devam eder. Yeterli niyetli firmalarla şuurlu tüketiciler ortasında çok daha sağlıklı, şeffaf ve inanca dayalı bir münasebet kurulmuş olur. Bu da hem bölümü büyütür hem de tüketicinin haklarını güçlendirir.
“CAYMA MÜDDETİNİN 30 GÜNE ÇIKARILMIŞ OLMASI TÜKETİCİ AÇISINDAN AVANTAJ”
Tüketiciler Derneği (TÜDER) Genel Başkanı Levent Küçük de cayma mühletinin 30 güne çıkarılmış olmasının tüketiciler açısından avantaj sağladığını söyledi.
Küçük, “Ayrıca direkt satış yapabilecek firmaların yetki dokümanı almış olması, bunların faaliyetlerini Ticaret Bakanlığının kontrol ve denetiminde yerine getirecek olmaları hem yenilik hem de tüketiciler açısından olumlu gelişmeler.” dedi.
“KADIN GİRİŞİMCİLİĞİ ÖZENDİRİLMİŞ OLACAK”
Küçük, bayanların ticari hayata katılmasına ait düzenlemenin de değerli bir yenilik olduğunun altını çizerek, şunları kaydetti:
Yönetmelik, bayanların küçük sermaye ile kendi marifetleriyle, kendi ürettikleri, yeni projelerle hayata geçirdikleri eserlerin satışında onlar açısından değerli bir avantaj sağlayacak. Hem bayan girişimciliği özendirilmiş olacak hem de bu cins faaliyette bulunan bayanlarımızın daha da büyümesine, ticaretlerinin gelişmesine katkı sağlayacak.
